In het Belgisch Staatsblad van vandaag (p. 88043) werd het Koninklijk Besluit tot uitvoering van de artikelen van titel XVII van boek III van het Burgerlijk Wetboek, die het gebruik van het Nationaal Pandregister betreffen, gepubliceerd.
De voornaamste doelstelling van het Pandregister is het tegenwerpbaar maken aan derden van inpandgevingen of een eigendomsvoorbehoud op roerende goederen. Dit KB regelt de modaliteiten inzake de toegang tot dat Pandregister en de retributies verschuldigd voor de (vernieuwing van een) registratie van een pandrecht of een eigendomsvoorbehoud.
Toegang
Artikel 34 van de nieuwe Pandwet bepaalt dat derden toegang kunnen krijgen tot het pandregister volgens de regels die de Koning bepaalt. De Raad van State wees erop dat de raadpleging van het pandregister door derden een verwerking van de persoonsgegevens is. De toegang tot het register mag er bijgevolg enkel op gericht zijn om ten aanzien van een roerend goed dat derden willen verwerven of waarop ze enig recht willen uitoefenen, de informatie te verkrijgen om te kunnen vaststellen of dat specifieke goed bezwaard is met een pand of een eigendomsvoorbehoud.
De artikelen 7 t.e.m. 10 van het KB voorzien in de procedure die moet gevolgd worden voor de raadpleging van het register. Overeenkomstig artikel 11 kunnen de pandgever en de koper onder eigendomsvoorbehoud aan de hand van de raadplegingsgeschiedenis nagaan welke personen hun gegevens hebben geraadpleegd tijdens de laatste zes maanden.
Retributies
Artikel 14, §1 van het besluit bepaalt de verschuldigde retributie voor de registratie van een pandrecht of een eigendomsvoorbehoud in het pandregister en voor de vernieuwing ervan. Het tarief van de retributie stijgt naargelang de waarde van het bezwaarde roerend goed
De retributie bedraagt bijvoorbeeld 20 euro wanneer het maximaal bedrag tot beloop waarvan de schuldvorderingen gewaarborgd zijn of zo de verkoopprijs van het roerend goed verkocht onder eigendomsvoorbehoud, gelijk is aan of minder bedraagt dan 10.000 euro.
De retributie wordt uiteindelijk begrensd tot 500 euro wanneer het maximaal bedrag tot beloop waarvan de schuldvorderingen gewaarborgd zijn of zo de verkoopprijs van het roerend goed verkocht onder eigendomsvoorbehoud, meer dan 500.000 euro bedraagt
De tweede en derde paragraaf van artikel 14 bepalen mutatis mutandis de tarieven voor respectievelijk de wijziging of de schrapping van een registratie.
Volgens de Raad van State beantwoordden de in artikel 14 genoemde retributies niet aan de specifieke aard van een retributie in de zin van art. 173 van de Grondwet. Ze zouden een soort forfaitaire tarifering vormen die uitsluitend wordt bepaald, hetzij op basis van het maximale bedrag tot beloop waarvan de schuldvorderingen gewaarborgd zijn, hetzij op basis van de verkoopprijs van het roerend goed dat verkocht werd onder eigendomsvoorbehoud.
Vermits de Raad geen redelijke verhouding zag tussen die waarde en de geleverde dienst (de registratie in het elektronische register), werd de retributie beschouwd als een onwettige belasting.
De regering legt de opmerking van de Raad in verband met het ontworpen retributiesysteem echter naast zich neer:
De tarifering in schijven zou vooreerst verantwoord zijn doordat het risico van de bewaarder van het pandregister en zijn aansprakelijkheid inzake de goede werking van het elektronisch register toeneemt naarmate de waarde van de gewaarborgde schuldvordering hoger is.
Bovendien zouden de kosten die niet rechtstreeks gedekt worden door een retributie om billijkheidsredenen toch op een indirecte manier proportioneel worden omgeslagen, rekening houdend met het maximumbedrag van de gewaarborgde schuldvordering of het bedrag van verkoopprijs van het roerend goed verkocht onder eigendomsvoorbehoud.
Met dit besluit werd de (hopelijk) laatste horde voor de langverwachte inwerkingtreding van de Pandwet genomen.
Corporate Finance Lab 