Category: Exotic organizational forms

De coöperatieve vennootschappen onder het WVV: wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?°

Een post door gastblogger Maxime Verheyden (doctoraatsbursaal KU Leuven)

“De coöperatieve vennootschap (“CV”) is onder het WVV voorbehouden aan de ‘eigenlijke coöperatieve vennootschappen’” en “de BV is aangepast om de ondernemingen te ontvangen die voorheen om flexibiliteitsredenen voor de CVBA kozen, zoals vrije beroepers”.

Het zijn centrale krachtlijnen van de hervorming van het CV-recht door het WVV, die meermaals worden aangehaald in de memorie van toelichting en klassiek werden overgenomen in de meeste eerste rechtsleer. Recentere bijdragen toonden echter aan dat de CV en de BV nog meer verschillen dan bovenstaande tweede stelling doet vermoeden,[1] zodat de vraag naar de grenzen en afdwingbaarheid van het voorbehoud van de CV voor eigenlijke coöperatieven aan belang wint. De ruime libellering van de wettelijke definitie laat echter veel ruimte voor interpretatie, al is volgens een deel van de rechtsleer en de minister van justitie bij de rechtsvormkeuze[2] (minstens voorzichtigheidshalve) rekening te houden met de meermaals in de memorie van toelichting aangehaalde coöperatieve beginselen van de International Co-operatieve Alliance (“ICA-beginselen”). Maar wat betekenen die zeven logischerwijze eerder algemeen geformuleerde beginselen nu concreet voor de organisatie van een vennootschap naar Belgisch recht? En welke adelbrieven biedt de CV dan überhaupt nog in vergelijking met de veiligere keuze, de BV? En, ten slotte, welke rechtsvormkeuze maken de voormalige CVBA’s en, meer algemeen, wat voor vennootschappen kiest onder het WVV nog voor de coöperatieve rechtsvorm? Deze drie vragen, waarop het antwoord kan bijdragen tot een weloverwogen afweging van risico’s, nadelen en voordelen van de keuze voor de CV, staan centraal in mijn bijdrage in het laatste nummer van het Notarieel en Fiscaal maandblad.[3] In deze blogpost sta ik stil bij een aantal bevindingen van dat onderzoek.

Continue reading “De coöperatieve vennootschappen onder het WVV: wie zijn ze, wat doen ze, wat drijft hen?°”

De vennootschap met “andere doelen”: anders is niet per se beter

Een post door gastbloggers Maxime Verheyden (doctoraatsbursaal KU Leuven) en Alain François (Vrije Universiteit Brussel)

Tenzij u de voorbije twee jaar zonder internet onder een steen heeft geleefd (in welk geval u best zeer voorzichtig bent bij het verlaten van die schuilplaats – hou voldoende afstand en laat u vaccineren), zal u ongetwijfeld gemerkt hebben dat het traditioneel doel van vennootschappen (het nastreven van winst om die uit te keren aan de aandeelhouders) danig onder druk staat. U kan amper een krant, laat staan een juridisch tijdschrift, openslaan of u leest wel over de Europese regelgevende initiatieven inzake onder meer sustainable finance en sustainable corporate governance, of over de door (bepaalde) investeerders,  vennootschapsbestuurders of academici aangevoelde nood om het bestuur van de vennootschap niet enkel te richten op winst voor de aandeelhouders, maar ook op andere doelstellingen, zoals de bescherming van het milieu of het bestrijden van diverse sociale uitwassen van ons huidig economisch systeem.[1]

Één van de manieren waarop de vennootschapswetgever de voorbije jaren zijn duit in het zakje kan (en o.i. moet) doen, is het expliciteren, faciliteren of zelfs reguleren dat vennootschappen naast het wettelijk verankerd winstuitkeringsdoel een andere doelstelling in hun statuten inschrijven. Vandaag bepaalt de wet zowel in België als in Frankrijk (en bepleit men in Nederland de uitdrukkelijke bevestiging van)[2] de mogelijkheid om bovenop het winstuitkeringsdoel een “ander doel” statutair te verankeren. Dit gaat niet langer per se gepaard met tal van begeleidende maatregelen verbonden aan een specifieke rechtsvorm of label, zoals geldt voor bijvoorbeeld de erkende sociale onderneming of gold voor haar voorganger, de vennootschap met een sociaal oogmerk.

Continue reading “De vennootschap met “andere doelen”: anders is niet per se beter”

Art. 703 § 2 Ger.W. : een geval van wettelijke vertegenwoordigingsmacht bij het optreden in rechte van vennootschappen en verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid

Sven Sobrie, “Het optreden in rechte van organisaties zonder rechtspersoonlijkheid”

Het optreden in recht van maatschappen en feitelijke verenigingen kwam eerder al hier en hier aan bod. Dr. Sven Sobrie (Omega Law) bespreekt het ook in zijn bijdrage in  Leerstukken Ondernemingsrecht dat net verscheen bij Intersentia. Zo bepreekt hij onder meer hoe het nieuwe art. 703 § 2 Ger.W. tegemoet komt aan de uitdaging om de vertegenwoordigingsbevoegdheid van de gedaagde vertegenwoordiger van de organisatie te bewijzen:

“Artikel 703, § 2, tweede lid Ger.W. pakt het probleem van de bevoegde vertegenwoordiger aan. Indien de inschrijving in de KBO tevens de identificatiegegevens omvat van een algemeen lasthebber, kan de groepering in rechte optreden, als eiser of als verweerder, en tevens in persoon verschijnen door tussenkomst van die lasthebber.

In wezen wordt op die manier een onweerlegbaar wettelijk vermoeden gecreëerd dat de algemeen lasthebber die in de KBO wordt vermeld, daadwerkelijk bevoegd is om namens de leden proceshandelingen te stellen en betekeningen te ontvangen. Zijn mandaat kan niet meer ter discussie worden gesteld en hoeft niet meer te worden bewezen. Indien de in de KBO vermelde lasthebber om een of andere reden niet vertegenwoordigingsbevoegd is, kan dat de tegenpartij niet verontrusten. Hoogstens komt dan de aansprakelijkheid van de lasthebber jegens de leden in het gedrang. De analogie met het Prokura-regime dringt zich op.

Het wettelijk onweerlegbaar vermoeden van de algemeen lasthebber geldt evenwel enkel voor de vertegenwoordiging in rechte. Het kan niet worden ingeroepen wanneer de lasthebber materiële rechtshandelingen stelt (bv. de aankoop van goederen voor rekening van de groepering). Toch kan de vermelding van een algemeen lasthebber in de KBO doorwerken naar de materieelrechtelijke sfeer. Wanneer de algemeen lasthebber materiële rechtshandelingen stelt voor rekening van de groepering, en nadien ontstaat er discussie over zijn vertegenwoordigingsbevoegdheid, dan kan de contractpartij de vermelding in de KBO gebruiken om minstens een schijnmandaat aan te tonen in hoofde van de algemeen lasthebber met wie hij heeft gecontracteerd. Wie (wettelijk) vermoed wordt een procesmandaat te hebben, door een vermelding in de KBO, mag ook (feitelijk) vermoed worden een mandaat te hebben om materiële rechtshandelingen te stellen.

De lasthebber hoeft niet per se lid te zijn van de groepering, al zal dat natuurlijk doorgaans wel het geval zijn. Evenmin is het uitgesloten dat er meerdere lasthebbers worden vermeld in de KBO. In dat geval wordt elk van hen geacht volledig vertegenwoordigingsbevoegd te zijn om in rechte op te treden. Eventuele meerhandtekeningsclausules zijn niet tegenstelbaar aan de tegenpartij.

De algemeen lasthebber dient overigens niet per se als ‘algemeen lasthebber’ in de KBO te zijn vermeld. Wanneer de KBO de gegevens bevat van de ‘zaakvoerder’, ‘bestuurder’, ‘voorzitter’ … van de groepering, dan geldt deze persoon als algemeen lasthebber in de zin van artikel 703, § 2, tweede lid Ger.W.

De vermelding van een algemeen lasthebber in de KBO is geen verplichting. Dat is op zich niet problematisch. M.i. zal de niet-vermelding van een algemeen lasthebber weinig praktische consequenties hebben voor de procesvoering. De oplossing van het identificatieprobleem heeft immers ook het vertegenwoordigingsprobleem grotendeels ontmijnd. Aangezien een groepering zonder rechtspersoonlijkheid voortaan geïdentificeerd kan worden aan de hand van haar benaming en zetel, en aangezien voortaan ook betekend kan worden aan de zetel, heeft de tegenpartij geen lasthebber meer nodig om zijn proceshandelingen tegen te richten. Hij kan zijn proceshandelingen rechtstreeks, en op eenvoudige wijze, richten tegen (en betekenen aan) de groepering, geïdentificeerd a.d.h.v. groepsnaam en zetel. De praktische beslommeringen die het gebruik van een lasthebber noodzakelijk maakten, zijn m.a.w. weggevallen, zodat meteen ook de identiteit van de bevoegde lasthebber veel minder relevant is geworden.

Andermaal dringt de analogie met de rechtspersoon zich hier op. Net zoals rechtspersonen weliswaar in rechte treden door tussenkomst van hun bevoegde organen, maar zonder dat deze organen vermeld moeten worden en zonder dat de tegenpartij per se hun identiteit moet kennen, treden groeperingen zonder rechtspersoonlijkheid weliswaar in rechte door tussenkomst van een bevoegde lasthebber, maar zonder dat deze lasthebber nog vermeld moet worden en zonder dat de tegenpartij per se zijn identiteit moet kennen. Vanuit procesrechtelijk oogpunt zijn het orgaan en de lasthebber een grotendeels overbodige schakel geworden in de toerekening van proceshandelingen aan de rechtspersoon resp. de (leden van de) groepering.

Daaruit vloeit ook voort dat de groepering zonder rechtspersoonlijkheid die optreedt via een advocaat, net zoals de rechtspersoon, kan genieten van het vermoeden van artikel 440, tweede lid Ger.W. De tegenpartij kan niet vragen om een bewijs dat de beslissing om in rechte op te treden op de juiste manier werd genomen. De advocaat wordt in dit geval vermoed hiertoe een regelmatige lastgeving te hebben ontvangen van de daartoe bevoegde vertegenwoordiger.[1]

Bij een optreden in rechte van rechtspersonen kan de tegenpartij in elke stand van het geding eisen dat de rechtspersoon haar de identiteit meedeelt van de natuurlijke personen die zijn organen zijn (art. 703, § 1, derde lid Ger.W.). Het achterliggende idee daarbij is dat de tegenpartij dan kan nagaan of het juiste orgaan tot het optreden in rechte heeft besloten, en desgevallend een exceptie dienaangaande kan opwerpen. De wetgever heeft niet in een dergelijke mogelijkheid voorzien ten aanzien van groeperingen zonder rechtspersoonlijkheid die geen algemeen lasthebber hebben laten opnemen in de KBO. Dat lijkt evenwel slechts een beperkt gemis, nu de mogelijkheid van artikel 703, § 1, derde lid Ger.W. hoe dan ook weinig zoden aan de dijk zet en bijgevolg weinig populair is in de praktijk.[2]

M.i. is de identiteit van de bevoegde lasthebber enkel nog relevant wanneer de groepering zonder rechtspersoonlijkheid beslist om persoonlijk in rechte te verschijnen, dus zonder tussenkomst van een advocaat. In dat geval verschijnen alle leden samen, hetgeen uiteraard weinig praktisch is, ofwel verschijnt een bevoegde lasthebber namens hen.[3] De verschijnende lasthebber zal dan zijn mandaat op eenvoudige wijze kunnen bewijzen door te verwijzen naar de vermelding in de KBO.

Eens te meer kan verwezen worden naar de situatie bij rechtspersonen. Ook zij kunnen in persoon verschijnen, door tussenkomst van het bevoegde orgaan, al is dat ook daar eerder uitzonderlijk.[4]

Voor het overige bevestigt artikel 703, § 2, tweede lid Ger.W. het wettelijk wederkerig mandaat van artikel 36, 1° W.Venn. krachtens hetwelk vennoten elkaar als verweerder in rechte kunnen vertegenwoordigen (supra randnr. 7). Om dezelfde redenen als hierboven uiteengezet, heeft ook dit wederkerig mandaat om in rechte op te treden veel van zijn relevantie verloren. Een eiser hoeft zich niet meer te richten tot een natuurlijke persoon als vertegenwoordiger van de vennoten; hij kan immers rechtstreeks de vennootschap aanspreken via vermelding van de benaming en de zetel, en hij kan betekenen aan de zetel.”

[1] Vgl. J. VANANROYE, Onverdeelde boedel en rechtspersoon: technieken van vermogensafscheiding, vermogensovergang en vermogensvereffening in het burgerlijk en ondernemingsrecht, Antwerpen, Biblo, 2014, 326-327, nr. 428; K. MORTIER, “Toegang tot rechter voor feitelijke verenigingen”, NjW 2008, 814, nr. 44.

[2] In hoofdorde omdat de loutere kennisname van de identiteit van de organen van een rechtspersoon op zich niet voldoende is. Men dient (ook) te weten wie daadwerkelijk opdracht heeft gegeven tot de proceshandeling, hetgeen evenwel niet onder de mededelingsplicht van art. 703, § 1 Ger.W. valt. De kennisgeving is dan ook vaak een maat voor niets. Zie P. DAUW, “Het optreden in rechte van de rechtspersoon”, CABG 2006/2, 39; B. TILLEMAN, Proceshandelingen van en tegen vennootschappen, Antwerpen, Maklu, 1997, 33; R. TAS, “De identificatie van een rechtspersoon bij proceshandelingen” (noot onder Cass. 11 juni 1998), R.Cass. 1999, 55-56.

[3] H. BOULARBAH, A. BERTHE en B. BIEMAR, “Le contrat de mandat et la procédure civile : questions choisies” in B. KOHL (ed.), Le mandat dans la pratique, Brussel, Larcier, 2014, 106; K. MORTIER, “Toegang tot rechter voor feitelijke verenigingen”, NjW 2008, 814, nr. 43; P. TAELMAN, “Het optreden van (privaatrechtelijke) entiteiten zonder rechtspersoonlijkheid en rechtspersonen voor de judiciële rechtscolleges” in W. VAN EECKHOUTTE (ed.), Rechtspersonenrecht: postuniversitaire cyclus Willy Delva, Gent, Mys & Breesch, 1999, 51, nr. 15.

[4] D. VAN GERVEN, Handboek vennootschappen. Algemeen deel, Gent, Larcier, 2016, 653; P. DAUW, “Het optreden in rechte van de rechtspersoon”, CABG 2006/2, 39; B. TILLEMAN, Proceshandelingen van en tegen vennootschappen, Antwerpen, Maklu, 1997, 279-282.

Mag men de CV gebruiken voor de uitoefening van een vrij beroep? Uiteraard moet dit kunnen

Een post door gastblogger Hannes Hollebecq (Cera, dienstverlening coöperatief ondernemen)

“Uit een en ander volgt dat de CV onder het WVV niet meer in aanmerking komt voor de uitoefening van een vrij beroep” … “Dit neemt niet weg dat beoefenaars van vrije beroepen onder omstandigheden, en in voorkomend geval naast hun professionele vennootschap, een cv kunnen oprichten die wel geïnspireerd is door het coöperatief gedachtengoed.”

Dat was het antwoord van de vice-premier en minister van justitie op een schriftelijke vraag van kamerlid G. Gilkinet op de vraag of onder het WVV de CV nog gebruikt kan worden voor de uitoefening van een vrij beroep.

Onbegrijpelijk. Voor ons toch.

Een visie die o.i. niet juist en net tegenstrijdig is met de Memorie van Toelichting (MvT). De argumentatie ‘uit een en ander’ overtuigt ons ook niet.

Ook al vormen antwoorden op parlementaire vragen uiteraard geen bindende bron van recht noch een authentieke interpretatie van de wet, toch maken we ons zorgen over dit antwoord. Als iedereen, en niet in het minst juristen en notarissen dit overnemen, fnuikt dit verschillende coöperatieve ondernemingen van beoefenaars van vrije beroepen en initiatieven daartoe.

Daarom halen we graag nog eens onze argumentatie aan. En deze gaat veel verder dan de strekking die ‘enkel art. 6:1 zou lezen en niet de MvT’. Integendeel, bepaalde elementen uit de MvT versterken dit net. Continue reading “Mag men de CV gebruiken voor de uitoefening van een vrij beroep? Uiteraard moet dit kunnen”

Het winstoogmerk als onvermoed instrument van schuldeisersbescherming

“Over de schutting” | Oratie gehouden op 1 april 2019 te Leiden ter gelegenheid van de TPR Wisselleerstoel (5)

In het Belgische vennootschapsrecht staat het winstoogmerk centraal, ook na de invoering van het WVV (zie art. 1:1). De vennootschap heeft een plicht om gericht te zijn op uitkeringen, hetzij bij leven door middel van dividenden of andere uitkeringen hetzij door middel van een liquidatie-overschot.

In de 19de eeuw werd aan dit uitkeringsgebod zeer streng de hand gehouden. Het was een wapen tegen gebruik – in de toenmalige perceptie van de liberale juridische elite: ‘misbruik’ – van de vennootschapsvorm voor non profit doeleinden, in het bijzonder kerkelijke gestichten zoals kloosters of colleges (zie hier mijn rede hierover in het Hof van Cassatie bij de opening van het gerechtelijk jaar in 2012). Dit werd beschouwd als een terugkeer naar de mainmorte, de dode hand, van voor de Franse revolutie.

De Universiteit van Leuven, bijvoorbeeld, verloor haar rechtspersoonlijkheid in 1797 bij de inlijving van de zuidelijke Nederlanden bij Frankrijk en kreeg die pas terug in 1911. De huidige KU Leuven – met als officiële naam “Katholieke Universiteit te Leuven” –  is overigens nog een andere rechtspersoon dan die uit 1911 en werd door de oude Universiteit opgericht bij de splitsing in een Nederlandstalige en een Franstalige universiteit. De juridische splitsing bestond nog niet. De oude Universiteit uit 1911,  “Université Catholique de Louvain – Katholieke Universiteit te Leuven”, bestaat nog als rechtspersoon. De fonds de commerce van deze oude Universiteit werd overgedragen aan de twee opvolgers. (Er zijn me geen berichten bekend van verhaalsbenadeling bij deze nochtans delicate operatie.)  Continue reading “Het winstoogmerk als onvermoed instrument van schuldeisersbescherming”

Dagvaardingen en groeperingen zonder rechtspersoonlijkheid: let op uw woorden!

Een post door gastblogger Sven Sobrie

Een groepering zonder rechtspersoonlijkheid is als zodanig geen rechtssubject. Zij kan – behoudens wettelijke uitzonderingen – geen drager zijn van rechten en verplichtingen. Dat betekent evenwel niet dat een dergelijke groepering niet kan deelnemen aan het rechtsverkeer. Wél is daarvoor wat intellectuele gymnastiek vereist. In groeperingen zonder rechtspersoonlijkheid is het niet de groepering als zodanig, maar zijn het de gezamenlijke leden, die titularis zijn van de rechten en verplichtingen van de groepering. Deelname aan het rechtsverkeer is dus perfect mogelijk, maar dan via het gezamenlijk optreden van de leden. Zo kan een werknemer geldig verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst met een feitelijke vereniging, begrepen als het geheel van haar leden.

Een dergelijk ‘collectief optreden’ neemt in de praktijk doorgaans de vorm aan van één lid (de voorzitter, de secretaris, de penningmeester, …) die rechtshandelingen stelt als vertegenwoordiger van de individuele leden. Op die manier hoeft niet elke muzikant zijn krabbel te zetten wanneer de lokale fanfare beslist om een nieuwe trommel te kopen. Een mandaat kan voorzien zijn in de statuten of kan ad hoc worden toegekend, uitdrukkelijk dan wel stilzwijgend. Er kan zelfs sprake zijn van een schijnmandaat, indien aan alle voorwaarden daarvan is voldaan.

Procesrechtelijk gelden dezelfde principes. Een groepering zonder rechtspersoonlijkheid kan als eiser of verweerder een procedure voeren, al is het dan niet de groepering als zodanig, maar wel de individuele leden, die procespartij zijn. Opnieuw krijgt dat doorgaans praktische uitwerking via een of andere vorm van vertegenwoordiging. De rechtspraak toont zich daarbij – terecht – veeleer soepel: wie in het algemeen belast is met bestuur en vertegenwoordiging van de groepering wordt doorgaans ook bevoegd geacht om namens de leden qualitate qua een geding te voeren. Een uitdrukkelijke procesvolmacht is dus niet vereist.

Wel dient men op te letten bij de formulering van de gedinginleidende akte. Continue reading “Dagvaardingen en groeperingen zonder rechtspersoonlijkheid: let op uw woorden!”

‘Cuivre & Zinc’ wordt dertig

Cass. 20 juni 1988, TRV 1989, 540, noot P. Callens en S. Stijns: “Schijnvertegenwoordiging: een keerpunt!”

Wie met de trein Brussel-Zuid uitrijdt richting Gent of Parijs ziet onmiddellijk na het vertrek aan zijn rechterzijde in contrasterend metselwerk het opschrift van het Brussels magazijn van de voormalige Luikse Sociéte Anonyme des Usines à Cuivre et à Zinc. Dit magazijn bevindt zich in de Anderlechtse Tweestationsstraat, die Brussel-Zuid verbindt met het voormalige goederenstation Klein-Eiland.

De Belgische jurist kent de Usines à Cuivre et à Zinc, een voormalig kroonjuweel van de Luikse metaalindustrie, vooral van het Cuivre et Zinc-arrest van 20 juni 1988, dat morgen dertig wordt. Ik herinner me nog levendig de verbijstering bij professor Walter van Gerven in een les verbintenissenrecht in tweede kandidatuur rechten in 1993 toen hij zich realiseerde dat niemand in een cinemazaal vol studenten al gehoord had van dit arrest; de verwachtingen gesteld aan het middelbaar onderwijs waren toen duidelijker hoger dan nu.  Continue reading “‘Cuivre & Zinc’ wordt dertig”

De feitelijke vereniging in rechte na 1 november 2018

Wijzigingen door de Wet Hervorming Ondernemingsrecht aan het optreden in rechte door organisaties zonder rechtspersoonlijkheid

Opmerkelijk —  maar nog grotendeels onopgemerkt — is dat de Wet Hervorming Ondernemingsrecht een tweede § toevoegt aan art. 703 Ger.W.:

“§ 2. Indien een groepering zonder rechtspersoonlijkheid in de Kruispuntbank van Ondernemingen is ingeschreven, volstaat de vermelding van haar benaming en zetel die bij haar gegevens in de Kruispuntbank zijn opgenomen om, in gedingen met betrekking tot de gezamenlijke rechten en verplichtingen van de leden van de groepering, te doen blijken van de identiteit van haar gezamenlijke deelgenoten.
   Indien de inschrijving in de Kruispuntbank tevens de identificatiegegevens omvat van een algemeen lasthebber, kan de groepering in dezelfde gedingen in rechte optreden, als eiser of als verweerder, en tevens in persoon verschijnen door tussenkomst van die lasthebber, onverminderd de toepassing, wat betreft vennootschappen, van artikel 36, 1°, van het Wetboek van vennootschappen, doch uitsluitend om in rechte op te treden als verweerder.”

Daarmee regelt de Belgische wetgeving voor het eerst op algemene wijze het optreden in rechte van organisaties zonder rechtspersoonlijkheid. We analyseren de draagwijdte hiervan en onderzoeken of dit zo spectaculair is als het lijkt. Continue reading “De feitelijke vereniging in rechte na 1 november 2018”

Trusts & Tax

Law, Tax & Business Forum – 20 feb 2018 – UHasselt

Op 20 februari 2018 zal aan de Universiteit Hasselt het eerste Law, Tax & Business Forum worden georganiseerd, met als thema ‘Trusts & Tax’.

Voorstelling

Voor de Belgische fiscalist en rechtspracticus blijft een ‘trust’ een vreemd aandoende rechtsfiguur. Met de regelmaat van de klok veroorzaken trusts dan ook allerlei fiscale problemen.

Bovendien bestaat er een hardnekkige perceptie – al dan niet terecht – dat wanneer trusts worden aangewend door belastingplichtigen in België, het gaat om fenomenen van belastingontwijking, of zelfs om belastingontduiking. Ter illustratie kan worden verwezen naar de Panama Papers en de Paradise Papers-schandalen.

Het was onder meer deze perceptie van deze rechtsfiguur die de wetgever ertoe dreef om een ‘kaaimantaks’ te introduceren in het Belgische belastingrecht. Het Law, Tax & Business Forum neemt de fiscaliteit van trusts, in een tijdperk van gegevensuitwisseling en transparantieverplichtingen, onder de loep. Continue reading “Trusts & Tax”

Lost in translation? The case of ‘trust insolvency’

A ‘hybrid mismatch’ in private law?

In a previous blogpost, we formulated some thoughts on the CJEU’s judgment in the Panayi Trust Case. We concluded that, for various reasons, it could reasonably be expected that trusts can indeed be considered to be ‘entities’ which can come under the scope of the freedom of establishment.

The importance of language

Apart from this conclusion, the different language versions of the CJEU’s judgment, and especially a comparison thereof, make for an interesting reading.  Continue reading “Lost in translation? The case of ‘trust insolvency’”

Winstoogmerk: oude wijn in oude zakken

Pleidooi voor een afschaffing van het winstoogmerk als positieve gebod voor vennootschappen

Het winstoogmerk als valse breuklijn tussen vennootschappen en verenigingen. Het distinguo tussen vennootschappen met winstoogmerk en verenigingen zonder winstoogmerk zorgt voor een nette opdeling van het organisatierecht, die echter slechts schijn is. De wettelijke specialiteit van, enerzijds, vennootschappen en, anderzijds, verenigingen en stichtingen overlapt immers in sterke mate. Continue reading “Winstoogmerk: oude wijn in oude zakken”

Een vennootschapsvorm onder de waterlijn: de scheepsonverdeeldheid

De ‘natte maatschap’

Het maritiem recht kent van oudsher regels voor schepen die in onverdeeldheid voor gemeenschappelijke rekening worden uitgebaat (art. 55-57 Zeewet – vooralsnog boek II van het Wetboek van Koophandel), die overigens in vele landen gelijklopend zijn (Nederland: rederij; Duitsland: Reederij; Frankrijk: société quirataire). Continue reading “Een vennootschapsvorm onder de waterlijn: de scheepsonverdeeldheid”

De vennootschap met sociaal oogmerk: zwart schaap of witte raaf?

Een post door gastblogger Michiel D’herde

De vennootschap met sociaal oogmerk (VSO) is een variant waarvan het nut en het voortbestaan wel eens in twijfel durft te worden gesteld. Continue reading “De vennootschap met sociaal oogmerk: zwart schaap of witte raaf?”

Trust and freedom of establishment: some preliminary observations on the CJEU’s ruling in the Panayi Trust case

Trusts can be considered to be ‘entities’ which can come under the scope of the freedom of establishment

On September 14th 2017, the CJEU ruled on the Panayi Trust case (Case C-646/15), to which we have already referred in an earlier blog post. The CJEU’s ruling in the Panayi Trust case will provide ample opportunity for debate and reflection in the near future, especially with Brexit coming into view.

However, in this blog post we will restrict ourselves to a brief presentation of the case and some first observations regarding the question whether trusts can indeed come under the scope of the freedom of establishment. Continue reading “Trust and freedom of establishment: some preliminary observations on the CJEU’s ruling in the Panayi Trust case”

De procesbevoegdheid van een ‘charitable trust’ voor een Belgische rechter

Procesrechtelijke muizenissen rond trusts

Gepubliceerde Belgische rechtspraak betreffende trusts is eerder zeldzaam. Bij het bestuderen van de Belgische rechtspraak ter zake duiken soms toch interessante gevallen op waar Belgische rechters met deze buitenlandse rechtsfiguur worden geconfronteerd.

In een procesrechtelijke context kan in het bijzonder worden gewezen op het vonnis van de rechtbank te Brussel van 24 februari 2006 en het daaropvolgende arrest van het hof van beroep te Brussel van 9 september 2009 (beiden beschikbaar op www.fisconet.be). Deze rechtspraak, waaraan in de Belgische rechtsleer al bij al weinig aandacht is besteed, is niettemin voldoende interessant om even onder de loep te nemen. Continue reading “De procesbevoegdheid van een ‘charitable trust’ voor een Belgische rechter”