Meer en meer wordt het huidige, op kapitalistische leest geschoeide, economische systeem – waarin economische groei en winstbejag de voornaamste drijfveren van het economisch gebeuren blijven uitmaken – in vraag gesteld. Ideologen, sociologen, historici, psychologen en zelfs economen wijzen erop dat, zo we op een duurzame en vredige wijze verder willen samenleven op onze planeet, het dringend anders moet en ook kan. Zo maken o.a. de pollutie van de leefomgeving, de uitputting van de natuurlijke grondstoffen, de toenemende inkomens- en vermogensongelijkheid fundamentele problemen uit die dringend aangepakt moeten worden, willen we ons en onze nakomelingen een leefbare toekomst kunnen bieden.
Opvallend is dat in dit hele debat de juristen afwezig blijven. Nochtans vertaalt regelgeving de economische waarden die onze maatschappij schragen en bepaalt zij het kader waarbinnen de economische activiteit te voeren is. Juridische basisconcepten, zoals de fundamentele mensenrechten of de notie openbare orde, laten toe om dit kader verder in te vullen in functie van de gehanteerde waarden. Diverse juridische concepten en constructies, zoals de vrije mededinging en de vrijheid van ondernemen, overeenkomsten, rechtspersoonlijkheid, intellectuele rechten, zijn instrumenten die een centrale rol spelen in de organisatie van de economische activiteit.
Met een lezingenreeks wil de Vakgroep Privaat en Economisch Recht van de VUB deze juridische stilte doorbreken. Na een aantal interdisciplinaire uiteenzettingen die de maatschappelijke context kaderen, zullen vooraanstaande juristen een reeks bestaande rechtsfiguren onder de loep nemen. De bedoeling daarbij is na te gaan of en hoe deze rechtsfiguren, in hun huidige vorm, de gewijzigde ingesteldheid die noodzakelijk is voor een duurzame samenleving, kunnen schragen dan wel of zij hiertoe aan verandering toe zijn, omdat zij katalysatoren zijn voor excessen die de bovenvermelde fundamentele problemen kunnen verergeren. Daarbij zal worden aangegeven of en hoe deze rechtsfiguren in de praktijk al kunnen worden aangewend om duurzame economische activiteiten te garanderen.